تأثیر اسکان عشایر بر میزان مشارکت زنان در تأمین درآمد خانوار (مطالعۀ موردی: زنان عشایر سیستانی)

Authors

  • غریب فاضل نیا دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه زابل
Abstract:

زنان عشایر همواره در فعالیت‌های روزمره نقش شایان­توجهی داشته‌اند، اما با اجرای سیاست اسکان و دگرگونی زندگی عشایر کوچنده، و به‌­دنبال آن نقش و کارکرد زنان عشایر نیر تغییر و تحول کرده است. آنچه در عمل اتفاق می‌افتد، فروپاشی از یک‌سو و اسکان خودجوش و هدایت‌شده از سوی دیگر است. در این روند، به‌طورکلی نه‌تنها وضعیت کوچندگان، بلکه نقش زنان عشایری به‌طور خاص، به­دلیل ماهیت زندگی‌شان وخیم‌تر شده است و نقش زنان در تأمین معاش خانواده نیز به‌شدت کاهش می­یابد. این تحقیق از نوع توسعه‌ای-کاربردی است. جامعۀ آماری، شامل پنج سامانۀ اسکان‌یافته شهرستان زابل واقع در سیستان با 250 خانوار است. با استفاده از فرمول کوکران از طریق نمونه‌گیری تصادفی، همسران 141 سرپرست خانوار انتخاب شد، که به­دلیل دوری سامانه‌ها از هم و مشکلات ناشی از دسترسی به آن‌ها از 124 زن پرسش شده است. برای جمع‌آوری داده‌ها دو پرسشنامه طراحی شد. پرسشنامۀ اول توسط زنان عشایر و پرسشنامۀ دوم توسط خبرگان محلی پر شده است.با توجه به بررسی تطبیقی از دو مقطع قبل و بعد اسکان، وضعیت عمومی عشایر اسکان‌یافته نامناسب است و نقش زنان عشایر در تولید فرآورده‌های لبنی و صنایع‌دستی پس از اسکان تضعیف و درآمد خانوار نیز کاهش‌ یافته است. به­عبارتی بین تضعیف نقش تولیدی زنان و درآمد خانوار، رابطۀ معنی‌داری وجود دارد. براساس یافته‌ها می‌توان گفت که سیاست اسکان عشایر در سامانه‌های مورد مطالعه موفقیت‌آمیز نبوده است.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تطبیقی مشارکت زنان عشایر سیستانی در تامین درآمد خانوار قبل و بعد از اسکان

چکیده: عشایر بخشی از جمعیت محروم کشور ایران هستند که در اثر محرومیت مضاعف از یکسو و تحولات روزافزون از سوی دیگر در معرض فروپاشی هستند به گونه ای که جمعیت آنان طی یکصد سال اخیر(1400- 1300) از 25 درصد جمعیت کل کشور به کمتر از 2 درصد کاهش یافته است. آنان در مسیرهای متفاوتی سوق داده شده اند: الف) خروج از معیشت مبتنی بر دامداری و کوچ و روی آوردن به کارگری در حاشیه روستا و شهر. ب) اسکان خودجوش...

واکاوی اثرات اقتصادی-اجتماعی اسکان خودجوش عشایر(مطالعه موردی: عشایر بخش دهدز شهرستان ایذه استان خوزستان)

توسعه در هر سرزمینی، در صورتی امکان پذیر خواهد بود که به تمامی گروه‌هایی که در آن زیست می‌کنند، توجه مفید و همراه با برنامه‌ریزی شود. یکی از این گروه‌ها، عشایر بوده، که همواره در طول تاریخ تحولات گوناگونی را به خود دیده است. با گذار جوامع از سنتی به مدرن، این جامعه تحت تأثیر تحولات آن به مرور زمان دچار دگرگونی شد. این امر موجب اسکان عشایر به دو روش با برنامه و بدون برنامه(خود جوش) گردید، که در ...

full text

توانایی های زنان در اقتصاد تولیدی عشایر

این مقاله به بررسی توانایی های زنان عشایر و تاکید بر نقش در 72 زیست بوم عشایر استان همدان می پردازد و سعی دارد با ارائه ویژگی های اقتصادی اجتماعی زنان عشایر استان – جایگاه اقتصادی آنان را بررسی کند . اطلاعات پژوهش با روش ارزیابی مشارکتی روستایی علاوه بر استفاده از اسناد و مدارک موجود گردآوری شده است . مشاهدا و بررسی های انجام شده نشان می دهد فعالیت های دامداری و تولید فرآورده های دامی – جابه جا...

full text

برنامه ریزی مکانی اسکان عشایر نمونه موردی: عشایر گوراسپید ممسنی

مکانیابی محل اسکان عشایر گوراسپید ممسنی هدف رساله حاضر است که در راستای رسیدن هدف مزبور ضمن بررسی مباحث نظری و تجربی پیرامون مسئله اسکان و عشایر و مضافا روشهای کمی تعیین کننده، نمونه موردی (عشایر گورسپید ممسنی) از جهات اقتصادی، کالبدی مورد مطالعه نیمه تفصیلی قرار گرفته است . با توجه به مدل انتخاب شده در رساله، نخست تعداد چهار گزینه کانون توسعه گورسپید، کانون توسعه قره بس و قرمزاری، کانون توسعه ...

15 صفحه اول

تحلیل عوامل مؤثر بر کارآفرینی زنان عشایر استان ایلام

مقوله کارآفرینی به سرعت در حال گسترش است و به ‌ویژه کارآفرینی زنان موضوع خاص و مورد توجه جهان است. کارآفرینی زنان نه ‌‌‌‌تنها سبب کسب منفعت اقتصادی است، بلکه منافع اجتماعی و فرهنگی نیز ایجاد می‌نماید. هدف از انجام پژوهش پیمایشی حاضر تحلیل عوامل مؤثر بر کارآفرینی زنان عشایر استان ایلام بود. زنان عشایر استان ایلام، جامعه آماری مورد مطالعه بودند که حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 380 نفر تعیین شد و ...

full text

زنان سرپرست خانوار و تنگناهای جامعه‌پذیری فرزندان (مطالعۀ موردی: زنان سرپرست خانوار تحت پوشش شهرداری تهران)

زنان سرپرست خانوار از جمله گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه هستند که تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند طلاق، فوت، اعتیاد و... قرار دارند. در بررسی‌های موجود، اغلب به وضعیت اقتصادی و رفاهی زنان سرپرست خانوار و همچنین وضعیت سلامت جسمی و روحی آنان پرداخته شده است؛ به همین علت از مسائل و مشکلاتی که این زنان در زمینۀ رشد و تربیت فرزندان با آن روبه‌رو هستند غفلت شده است. بر این اساس هدف اصلی این پژوهش بررسی تنگنا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 49  issue 4

pages  791- 805

publication date 2017-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023